Metoda ta polega na codziennym samobadaniu szyjki macicy dłonią. Ze względu na dużą inwazyjność, polegającą na codziennym wprowadzaniu palców do pochwy, zaleca się maksymalne zachowanie higieny. Badanie najlepiej przeprowadzać codziennie o tej samej porze, ale nie po przebudzeniu, ponieważ z rana macica zwykle jest specyficznie ułożona i można napotkać trudności związane z prawidłową jej oceną. Pozycja do badania to lekkie przykucnięcie bądź rozkrok, w którym należy się oprzeć nogę o wannę. Do pochwy wprowadza się jeden lub dwa palce, którymi wychwytuje się szyjkę macicy, leży ona w kierunku przednim, ale nie zawsze w linii środkowej ciała. Łatwo ją rozpoznać ponieważ jest twarda w przeciwieństwie do otaczających ją ścianek pochwy. Wyniki każdej palpacji należy zapisywać.
Nauka tej metody powinna rozpocząć się w fazie poowulacyjnej (lutealnej) cyklu, wówczas szyjka jest łatwo wyczuwalna przez swoje niskie położenie. Badając narząd zwraca się uwagę na jego położenie, konsystencję, rozwarcie i obecność śluzu. Tu może przydać się wiedza na temat rozpoznawania płodnej wydzieliny. W fazie przedowulacyjnej szyjka jest położona nisko, ma twardą konsystencję, a wejście do niej jest zamknięte. Tuż przed owulacją lekko się unosi wykonując zwrot, otwiera i staje się miękka, lekko obrzmiała. W czasie jajeczkowania wyraźnie można odczuć, że jej położenie zmieniło się na dość wysokie, stanie się ponadto rozpulchniona, a otwarcie pozwoli na wsunięcie opuszka palca. Po owulacji jest na powrót twarda, zamknięta i nisko położona.
Badanie szyjki macicy jest dobre dla kobiet mających trudności z poczęciem (zwłaszcza przy niewielkich objawach płynu), po porodzie oraz w okresie premenopauzy. W tej metodzie można wykryć obecność płodnego śluzu na dzień lub dwa przed zaobserwowaniem go w badaniu zewnętrznym. Badanie szyjki wraz z oceną wydzieliny daje dobra ocenę stanu płodności, natomiast jako metoda antykoncepcji również opiera się o wstrzemięźliwość od dnia rozpulchnienia szyjki, aż do jej zamknięcia.
kalendarz dni płodnych |
test owulacyjny |
rejestrowanie bólu owulacyjnego |
obserwację śluzu szyjkowego (metoda Billingsa) |
obserwację szyjki macicy |
obserwację temperatury ciała |
badanie wielowskaźnikowe
